Disleksija je naziv nedostatka sposobnosti učenju, čitanja ili je rezultat lenjosti sa normalnom inteligencijom pored dobrog vida, sluha, motivacija i edukativnih uslova.Disleksija se manifestuje sa neslaganjem izmedju postojećeg i očekivanog nivoa čitanja u zavisnosti od mentalnog uzrasta.Može biti rezultat nedovoljnog učenja, pažnje.Karakteristično je samo za decu, kojima sazrevanjem nestaje.Sa disleksijom često se ispoljava i disgrafija (smetnje u pisanju), i smetnje u računanju-diskalkulija.Simptomi se znatno razlikuju.Uzrok nastanka disleksije može biti zamena funkcije leve i desne moždane polovine.Za čitanje i pisanje-jezičke funkcije mozga zadužena je leva moždana polovina koji nosi naziv analitička.Kod disleksije usled zakašnjenja razvoja leve polovine jezičke funkcije preuzima desna polovina, koja primarno vrši funkcije vizuelnog i auditivnog tipa.Pojavljuju se teškoće pri analizi reči, to je objašnjenje za disleksičare koje misle na neverbalan ili vizuelan način.Na razvoj disleksije utiču i genetska predispozicija, zatim govorno područje gde dete raste što se tiče čitanja i pisanja.
Simptomatologija:
Javlja se u najranijem detinjstvu, a otkriva se u ranom školskom dobu, kada dete počinje da čita i piše.Disleksična deca su izuzetno inteligentna sa natprosečnom inteligencijom, kreativni su sa vizuelnim stilom mišljenja.Deca sa disleksijom prilikom čitanja menjaju redosled slova ili slogova u reči, izostavljaju slovo ili vrše zamenu, dodaju ili izostave pojedine reči.Po njihovom opisu pri čitanju reči okreću u različitim smerovina da slova „igraju“ i ne mogu da uhvate red.Rukopis je neuredan, nerazumljiv, zamene ili izostavljaju pojedina slova, često su dezorijentisani u vremenu i prostoru.Zavisno od oblika i nivoa disleksije dete može imati samo neke simptome od navedenih.Važno je napraviti selekciju-deca koja imaju prolaznu teškoću u čitanju i pisanju.Deca koja imaju trajne teškoće disleksije i treba razlikovati decu sa smanjenim sposobnostima.
Znaci disleksije su: nizak nivo pismenosti, sporo čitanje i pisanje, zbunjivanje i pravljenje greške, zamor prilikom čitanja i pisanja, loše verbalno pamćenje, smetnje u pismenom izražavanju, pravopisne greške.
Jaka strana osoba sa disleksijom:jak kapacitet stvaranja, dobar vizuelni kapacitet, dobra predstava o nečemu, dobra intuicija, umetnički način razmišljanja, kreiraju nova znanja, kapacitet globalnog razumevanja.
Dijagnoza:
Postavlja se na osnovu sumnje na disleksiju zbog posebnosti osoba.Potražiti stručno mišljenje logopeda ili defektologa.Pomoću raznih testova može da se utvrdi disleksija.
Lečenje:
Vrši se program i pristup svakom detetu na individualan način.Specifični programi na osnovu logopedskih procena.Jezičko-govorni tretman sa ugradnjom vežbe za podsticanje nerazvijenih veština i sposobnosti (vidnih, slušnih, pažnje, pamćenja).Dete sa disleksijom najteže uči auditivnim putem.Zato je važno obezbediti kod takve dece učenje putem svih čula i pronaći način koji najbolje odgovara detetu.Pojačati drugim kanalima slikama, bojama, raznim materijalom.Dete treba pohvaliti podići samopouzdanje, i pokazati strpljivost u radu.
