Ulcerativni kolitis (Colitis ulcerosa)

Etiologija:
Autoimuna, alergija, virusi, sistemska bolest vezivnog tkiva, baktcrije, psihosomatska bolest. Česta udruženost sa Kronom, ekcemom, iritisom, ankilozirajućim spondilitisom. Posebne osobe – stidljive, povučene, najčešće u Jevreja, oba pola, izmedu 30. i 40. god., u familiji 5% oblolelih.
Patogeneza:
Hiperemija, fragilnost sluznice, pojava ulceracija (difuzno), pseudopolipozne promene (zapaljenski polip – zadebljane ivice), nema fibroze.
Klinička slika:
Simptomi – slabo izraženi – povremeno krv u stolici. Srednje izraženi – dijareja, grčevi, tenezmi, predefekacije, krv i gnoj u stolici, groznica, tahikardija, anoreksija, osetljivost duž celog kolona, bolni prolaz krvi kroz čmar bez stolice; jako izraženi – žestok bol, koleriformni proliv, povraćanje, prostracija, tzv. fulminantni akutni oblik (toksični megakolon). Najčešći slučajevi srednje ili slabo izraženih simptoma. Trijas (ne uvek) – povšena temperatura, krvavo-sluzave stolice, grčevi i tenezmi.
Dijagnoza:
Smanjen Hb (anemija), ubrzana SE, pozitivni zapaljenski faktori, vidljiva ili okultna krv u stolici. Rektosigmoidoskopija (95% abnormalna); hiperemija i edem (I stepen), hiperemija i taćkasta krvarenja, ulceracije i eksudacija (III), pseudopolipi, istanjenost sluznice, ožiljne promene, krvarenje na dodir u svim stadijumima. RTG – u poćetku samo edesn sluznice, fine nepravilnoeti, kasnije gubitak haustri, nepravilne ivice, grub izgled sluznice, sužen i skraćen kolon, edem i sitne ulceracije (Ba se uvlaći pod sluznicu) pseudopolipi. Nativan snimak – pone- kad segment kolona proSiren, ispunjen gasom, nazubljenih ivica. Lab. — u kasnoj fezi smanjen albumin, elektroliti, izražena anemija.
Diferencijalna dijagnoza:
Ca. rektosigmoida, parazitoza, kron, divertikulitis, polipoza, TBC, bacilarna i amebna dizenterija i ređe bolesti – tifus, antibiotski i gljivićni kolitis, limfom creva, itd.
Komplikacije:
Kožne promene, ileus i toksični megakolon, iritis, po- liartritis, bolovi u velikim zglobovima, perfbracije, krvarenja, fistule, ishiorektalni apscesi, oftećenja jetre, karcinom, oralne i analne ulcera- cije, (monilijaza), stomatitis, glositis, DIK, duboke venske tromboze, stenoza i struktura creva, perianalni apscesi i fistule.
Terapija:
Regulisanje deficita vitamina, proteina, elektrolita, odmor, psihološka potpora, simptomatsko lećenje proliva i zatvora, antibiotici po potrebi. Glavno – kortikosteroidi veće doze, srednje, pa doze održavanja. Salazopirin: lokalno klizme, tbl. 2-3 g. 4 х dnevno. Imunosupresiva (Ci- kioeproin). Najteži oblici – hirurško lećenje (kolektomija, hemikolektomija sa ileostomom ili bez. Akutni oblici – antišok terapija, infuzija, antibiotici širokog spektra.
Tok: Hronični periodi poboljšanja i pogorftanja.
Prognoza: Smrt – 10%, karcinom 3%, uspeftna kolektomija 12%. Rano otkrivanje bolesti i manja povrtina zahvaćenosti – bolja prognoza.