U slučaju nastupa moždanog udara bolesnikova okolina treba na vreme da prepozna nagle simptome jer bolest spada u urgentna stanja i lečenje zahteva brzinu sa vremenom.Bolest može da zahvata jednu polovinu tela ruku i nogu, ili potpuna oduzetost, poremećaj i slabost mimične muskulature lica, jaku vrtoglavicu, artikulacione smetnje, (nemogućnost govora), pravilnog hoda, koordinacije, mučnina i povraćanje, poremećaj vida.Kod moždanog udara sa krvarenjem javlja se intenzivna jaka glavobolja, poremećaj svesti.Od ovih simptoma bilo koji se primećuje kod bolesnika treba pozvati hitnu pomoć i što pre transportovati pacijenta u klinički centar.Kod lečenja infarkta mozga koji se počinje u prvih 90 minuta povećava se šansa za oporavak nakon 3 meseca da bude bez neurološkog deficita.Trombolitička terapija umanjuje posledice moždanog udara i smanjuje komplikacije.Ukoliko ovu terapiju primenjuju nakon 4 sata, neće postići željeni efekat.U kolima hitne pomoći se već počinje dijagnostifikovanje analiza krvi, EKG i ostale analize što se može izvršiti.Čim stigne pacijent u klinički centar radi se Skener i započinje se terapija već nakon 20 minuta po dolasku.Ne sme se čekati duže od 60 minuta.
Za nastanak ovog oboljenja može biti: ateroskleroza, nelečen krvni pritisak, visok krvni pritisak, dijabetes bez kontrole, poremećaj srčanog ritma, gojaznost, duvan, alkoholizam, uzimanje droge, neredovna ishrana, bez fizičke aktivnosti, povišen nivo holesterola i triglicerida u krvi, oboljenja srca i krvnih sudova.Uzrok moždanog udara može biti otkinut tromb iz srca, psihički stres, zatim starosna doba i nasledje.
Moždani udar se klasifikuje prema patologiji:
*Ishemijski moždani udar zbog nedovoljnog priliva i potpuno dotoka krvi u odredjeni region mozga kao psledica je nastanak razvoja infarkta mozga.
*Hemoragijski moždani udar nastaje usled rupture krvnog suda ili vaskularne malformacije sa izlivom krvi u parenhim mozga (intracerebralna hemoragija ili u subarahnoidalni prostor-subarahnoidalna hemoragija).
Kod ishemijskog moždanog udara prema razvoju i simptoma razlikuje se dva podtipa:
-Tranzitorni ishemični atak (TIA) bez morfoloških promena.
-Kompletan ili stabilan moždani udar gde je stanje ostao nepromenjen tokom 72 sata.
